زبان و سرڈگارءِ وڑا بلوچی دودربیدگ گوں خطراں دیم پہ دیم انت: ولید گربنی

[Waleed Garboni]

زبان و سرڈگارءِ وڑا بلوچی دودربیدگ گوں خطراں دیم پہ دیم انت: ولید گربنی

بلوچ دودربیدگ دنیاءِ کوّاساں یکـّے شہ کوَھنتریں دودربیدگاں ظاھر کتگ۔ پہ مثال 'اتنولوگ' نامیں کتابے کہ دنیاءِ پجّار ئی درجہ بندی کتگ، ایشیءِ 16 می چاپا بلوچی پجّار کہ مزنتریں نشانی ئی بلوچی زبان انت 97 می درجہ داتگ۔ ھزارانی زبان و کلچرانی تھا بلوچیءَ 97 می درجہ رسگ یک برزیں مقامے انت و پیئشداریت کہ بلوچ یک کوھنیں دودربیدگےءِ واھند انت۔

اگر بلوچ وت وتی چاگردا چماں شانگ بہ دی انت، گڈا ودی بیت کہ بلوچءِ قولءِ پایداری، بلوچءِ میارجلـّی، بلوچءِ مھمانداری، بلوچءِ سیر سانگ و یا هشر مدد و گڈ بجاری بلوچءِ کوھنیں دود انت کہ بلوچ دود ربیدگءِ سراگاھیا شون دی انت۔ گوں اے وڑیں دوداں کوّاس بلوچانی پجـّاراں گوں بیست یکـّمی قرنءِ ضرورتان ھمرد منّ انت۔ البت بلوچان سرپد بیگ لوٹیت کہ مرچییں دورءِ بدلیاں بلوچ دود ربیدگ پلگاریا نہ اشتگ و ایشیءِ تھا کشی رسم پترتگ انت۔

چدا پیسر بلوچستانءِ سرڈگارءِ طبیعی و جغرافیائی ھندا بلوچ کمک کتگ انت کہ آ وتی زبان و دودربیدگا شہ ڈنی اثراں بہ رکـّین انت۔ پیسری دئورا کہ مردمانی ضرورت کشت کشار و مالداری بیتگ انت، مردم شہ مشرق آتکگ دیم پہ مغربءَ شتگ ات یا شہ مغرب آتکگ دیم پہ سند شتگ انت۔ هما ھنداں شتگ انت که آپ باز بیتگ، زمین ھم پہ کشت کشارا بروبر بیتگ۔ ھموداں مردماں مال چارینتگ انت و کشت کشار اش کتگ۔ تاھاپ و کوھستگیں بلوچستان پہ آواں ایوکا یک راھے بیتگ کہ شہ اودا گوستگ انت۔

نیں دنیاءِ مردمی آبادیءِ ردومءِ سببا ملکانی ضرورت ایوکا گوں کشت کشار و دلوت رودینگا پیلو نہ بیگا انت، آ پہ دگہ آسراتیانی درگیجگا درکپتگ انت۔ پمیشا بلوچستانءَ ھرید آرتگ۔ بلوچستانءِ معدن بہ بنت یا ایشیءِ زربار و سرڈگارءِ پراھی؛ پہ شدیگیں ملکاں شرّیں سیاسی و معیشتی آسراتی انت۔ ھمے سببا شہ ایرانءَ فارس، شہ پاکستانءَ پنجابی، مھاجر و پٹان، و شہ افغانستانءَ پٹان و دگہ افغان ھیلگر بیتگ انت۔ ایشانی کشا میڈیاءِ ردوم و درامدیں دودربیدگ، سیاست و لبرانکی تبلیغاں بلوچ سرڈگار، زبان و دودربیدگ وتی انگرّا کتگ انت۔ ھمیشانی کارپد بلوچی دود ربیدگءِ تھا ظاھر انت؛ ما گندیں کہ لھتے جاگھاں دوچاپیءِ جاگہ 'ڈانڈیا'ءَ گپتگ۔ اے حسابا بلوچ دودربیدگ ھما وڑا کہ سرڈگار و زبان انت، گوں کوردیمیں خطراں گر چیل انت۔

اے حالتاں پہ وتی پجّار؛ زبان، سرڈگار و دودربیدگءِ رکـّینگا بلوچ سرکلءِ ھر توجیل لایق ستا انت و باید اے رستگاری گامگیجاں بلوچ مردم وتی ھَوبَتا کمک بہ کن انت۔ اگر کمک کنگءِ توان مہ بیت، کما شہ کمتر دلپرؤش اش مہ کن انت۔

[Zahida Raees Raji]

واجہ میر کُلمیر ،
سلام  ء ُ دْروت ،

چہ وتی دلءِ جُھولانکیاں شُمئے منت واراں کہ شُما پہ باسکانی دیوان اے نبشتانک دیما یارت۔
شمئے نبشانک ء ُ اشی ءِ تہا مان داتگیں گپ منءَ سک دوست بیتاں ۔ گپ راست اِنت کہ دُنیاءِ ھاکمیں راجاں بلوچستانءِ ارزشت وا زانتگ بلے اے بلوچ  ء ُ بلوچ ءِ لوٹ ءِ چاروک ء ُ منوک نہ بیتگاں ء ُ نئے کہ استاں۔ پمشکا بلوچءِ نام ءَ گار ء ُ بیگواہ کنگءِ جُہد داں روچ مرچی برجم اِنت۔
شُمئے نبشتانک ستا کرزیت۔
اُمیت اِنت دیم ترا ہم شُما وتی دْریں نبشتانکاں پہ باسکانں شنگ کنیت۔
شُمئے کستر
زاہدہ رئیسی
 

[zindan]

Baz jwan Waja Kulmeir,

 Baz washen gapey k myan estemani ridha hum Balochi yak maznein arzisht e asth enth.

[Asghar Zaheer Baloch]

باز چوانین سرحا ل ایت.وانگءُ سرپدبوهگ لوٹیت.مارا اےبابت ءَپگرءُ جیڑگ هم درکار انت.