بــــــــرق۔ آزمانک: ولیـد گـربنی
إے آزمانگ مئی 2003ءَ ماهتاک بلوچی لبزانکءَ شنگ بیتگ۔ نین من إیشیءِ نبشتہ کنگءِ راھبندا گون ھور لھتے گال و گالبند مٹینتگ أنت۔ إیشیا من ھردسالین مھرنھادءِ ناما ندر کنان.
دو یا سئے سالءِ مدت کہ گوزیت، گڈا ملک و دیارءِ یاد منی ڈولیں درانڈیھیں مردماں گیڑ کن أنت۔ کش گوَرءِ ھر چیز گندگا پہ ورگا کیئت، واب کم ترّیت و سرچکرّگا لگیت۔ پمیشا هنچوش که منا موہ دستا کپتگ أت، پہ گلزمینءِ دیدار و وارسانءِ گدارا وتا سرکتگ أت۔ ملکا منا ھفتگے پر گوَستگ أت، بلے أنگت باز گندگی أت و باز جاھاں روگی أت۔ بازین سیاد أنگت گندُک نہ کتگ إتنت۔ سنگتانءِ رو آ هم تنے وھدی نه کٹتگ إتنت۔ إنشپی منی مهماندارانءِ مھمانجاها گون من ھور مھیمءَ ھم داشتگ أت۔
وھدے مئے مھماندار پہ وپسگا شت أنت، گڈا ما دوئیناں وتی سازمانی کار گیشینت أنت ۔ رندترا مھیمءَ وتی مارشتانءِ بیان کنگ بُندات کت۔ من آئیءِ گپ کہ منی خیالا بازیں نوجوانانءِ دلانءِ پاھار إتنت؛ شرّی سرا گوشداشت أنت۔ پہ جوابا وتی لیکہ ھم درشاں کت أنت۔ گڈسرا پہ آئیءِ دل أڈیا من گیئش کت؛ "من عشقءِ نام باز إشکتگ و وطنءِ عاشق ھم باز دیستگ۔ تئی مھرا ھم وتی جاہ و مقامے هست إنت۔ أگر ستک دل بچارے، إے ھدوکی تئی مقاما چہ بازیناں برزتر بارت۔ من نه لوٹان ترا دلپروش کنان۔ گون هما گپان که من کت أنت، منی واهگ أت که چه إے راہءِ گرگٹاں ترا ڈاہ دیان، بس همے منی دلی لوٹ أت۔ پچیکہ مئے چاگردا مان إے پڑا چہ سوبینیا سرانءِ روگءِ خطرگیئشتر إنت"۔
پدا په دلجمی دیگا گالائتان "من چہ ترسوکیں کماشاں نیان۔ منی دستا أگربه بوتین أت من وت ترا کوپگاں چست کتگ أت و مان وطن دوستانءِ أنگریں پڑا إیر داتگ أت۔۔۔"
مھیم منی گپ گڈ ّ إت و گشتی " واجہ سید ظھور شاہءِ سوج په ما کلاّن نقش أنت کہ گشیت '
أنگّریں واھگءِ سوگات أنگـر
دل أگر أنگر إنت، أنگار نه بیت'
ما گون مشکلانءِ گندگا و ظالمانءِ واکداری و زورءِ مارگا چه وتی حقان دستبردار بیت نه کنین۔۔۔"۔
ھمے ڈولا منی و مھیمءِ گپ کٹّ إت أنت ۔ وھدے میتگ پھکا بے ترک توار بیت گڈا مھیم وتی واھگانءِ منزلءِ نیمگا گامگیج بیت۔ ألبت ناکو دوستلءِ وتگـُش که آئی سرا کمال خان شعرے ألھان کنگا أت أنگت ڈاہ أت۔ مردمانءِ گشگ أت کہ دنیاء وپت، بلے ناکو دوستلءِ وتگوش ھیچبر واب نہ کپت۔
مھیمءِ روگا دیئر نہ گوَستگ أت کہ یک أناگاہ برق مرت أنت. ھر نیمگا تھاریا مان شانت۔ ناکو دوستل ٹیپ ھم بند بیت و گشیگا کمال خان کسےءَ ناگٹ کت۔
مردم گرمیءِ سببا نرم نرما چہ وابا پچدرھت أنت۔ ھر یکے وتی ھیداں پھک کنان و چمان لتاراں چہ نپاد، بؤپ و بالشتانءِ سرا چست بیاں بیت۔ کورو پـَچورو کنان و گون یکادگرا ڈیک وران چہ کوٹی و بانان درا روان بیت أنت۔
باچکـُلو من مھمانے ھساب إتان، بلے وتی براتءِ لوگ أت۔ پمیشا من دل تنا وھدا داشت نہ کت که کسے به یئت و منا راھشونی به کنت کہ چے به کناں۔ هنچونائیا چُک چوریانءِ صلوات سیڑوا کس زانت نه کنگا أت که کئے پہ کجا و کئے پیسر یا کئے رندا أت ۔ درا ھم تھار ماھیا مانپوشتگ أت، بلے إدا کـَد ھیدانءِ ھوشینگا ھوا خنک أت ۔ درا مردم یکا دگرا گالوارانءِ سرا جاہ آرگا إتنت ۔ گوں ھمے گالواران مات وتی چکـّا، چک وتی پتا و مرد وتی جنا شوھازگا إتنت ۔
باز وھد پرنه گوستگ أت کہ ماں شیواراں سرکارا برق رسینتگ أت، بلے ھمے گونڈیں وھدا مخلوقا هنچوش ھیئل کتگ أت کہ پہ بازیناں برقءِ روگ بزاں نفسءِ سِدَگ أت۔ من وھدے بے برقیا مخلوقءِ تلوسگ دیست، منا گیڑ آتک أنت گوستگیں دور۔ ھما دور کہ ما چہ وتی هندان رھیج گپت إنت و ھشت تا دہ تھاریں شپانی سفرا رند ماں گوادر سر إبیت إنت۔ مارا و مئے اولاکاں تھارماھیءِ ھیچ گرز نہ أت ۔ ألبت ما مجبور إتین کہ تھاروکیا سفر به کنین پچیکہ گوں دولتیاں ڈیک ورگءِ ترس کمتر أت۔
مروچاں! گوادر و شیوارانءِ ھمے سفر کلاکانءِ توکا گوزیت۔ بازیں کس وتی مودانءِ چنائینگا صحبا رو أنت و بیگاها پدا وتی لوگا أنت۔ إے بے نپسانءِ برکت إنت۔ قدرت إنگریزاں خیر به دنت کہ ھمیش إش أڈ کت أنت۔ مئے ملک وا تنے وھدی پہ وت جُتکے ألکاپیں کؤش ھم أڈ کنگءِ لایق نہ أنت-
بل إیشیا و بگریں وتی بنگپا۔ گپ بیگا أت برقءِ مرگ و چہ کوٹیان در رچگئے۔ وھدے من دیست که منا مهمانداری کنوکین منی برات گوں وتی چوریاں گسی إنت گڈا من نرم نرما دیم پہ کئورا رھیج گپتان۔ تھاری وا ھست أت، بلے من ھمے میتگءِ چکے إتاں۔ أنگت چہ إیرکپءِ جُگرءَ ھم شموشکار نہ إتاں
ھرڈول! من وتا شیپ دپءِ گوَرما رسینت۔ پہ جانءِ شودگا من آپءِ توکا دئور کت۔ آپءِ خنکیا چہ گرما منجتگیں منی ساہ پدا آرت۔ من یک زنڈیں کلاکے ھمے گورمءِ تھا برے سربر آپءَ، برے چیر آپءَ، برے تلگیا و برے جھلانکیا گوازینت۔
نوں بام دیگا أت۔ من وتی پُچ پر کت أنت و دیم پہ میتگءِ مسیتا چھر کتان۔ نماز إمامءِ پشتا وانت، پدا پہ بیانءِ گوشدارگا کنڈےءَ نشتاں۔ دیر نہ گوست کہ إمام بیانا لگ إت۔
وھدے ملاءِ بیان سرجم بیت، گڈا رئیس شوری علیرضـا چست بیت، کاگدے چہ جیبا کشّ إت ئی و پدا درائینت ئی " إے أولی رند نہ إنت واجھاں! گمشاد گوَستگیں رندا کہ آتکگ أت، مئے سرا ھنچیں جیڑوے دئور ئی داتگ أت۔ إے رندی پدا واجہءِ (پہ طنز) برکتا مئے ورنا سرکاری واکانءِ زاہ و لٹـّاں به ور أنت۔۔۔"
منی برات ھم نشتگ أت چؤش منا آئیءِ دل ھم پاھار آرگا أت۔ منی درد درانڈیھی و براتئے سرکارءِ ظلم و زوراکی إتنت۔ إے نگیگیانءِ آماچ سرجمیں چاگرد أت، بلے مھلوک بیوس إتنت۔ زوراکیاں مردمانءِ چم کؤر و زبان لِل کتگ إتنت۔ کسءِ توکا حقیں دانکے چہ دپا در کنگءِ ھمّت پشت نہ کپتگ أت۔
من شرّی سرا سرکچ وارت کہ ھرکس إداں جاورانءِ آماچ أت- پھکانءِ دل چہ محرومیاں ریئش إتنت، بلے بے واک إتنت۔ من إیوکیں کس إتان کہ چم پچ إتنت و زبان آزات أت۔
مارگا إتاں کہ منی براتا منا مھمانداری کنگءِ رو گرگا إنت۔ دلا خیال آتک کہ أگر آ گپ به کنت، گڈا وتا دلسیاہ کنت۔ أنگت جاور آ ڈولا سازگار نہ إتنت کہ چہ استمانءِ توکا پہ حقان توارے چست به بیت۔ إے منی روک کتگین رژنءِ برانز إتنت که ژیمب و تھارماھیا پادتراپ دیگا إتنت و تهاری په وتی رکـّینگا زرانک سُرینگا أت۔
من وا مھمانے إتاں، چہ ھر ڈولیں؛ سرکاری یا مردمی reaction ءَ وتا رکـّینگءِ سرجمیں راہ دستا إتنت۔ پمشا منا هچ پیمین بیم مان دلا نیست أت. چست بیت و گشتان " واجہ علیرضا! یک نوجوانے عقل هوشا رسیت، گڈا ترّتاب کنت، حال و خبر إشکـُنیت، گوں وتی چمّان گندیت کہ آ دگہ راجانءِ ورنا چہ دگنیا ھر ڈولیں نعمتا بھرمند أنت۔ آوان مروچیءِ فکر نیست و پہ بانداتا غمی نہ أنت. لئیب إنت، ڈوھل سرنا، چنگ سرود و سهبت إنت۔ عیش و نوش إنت۔ آوانءِ فکرانءِ ردوما غم و أندوہ چؤش کہ وروکا ورگا نہ أنت۔ پدا وتی سرا چمّاں شانک دے أنت، گڈا أبید چہ نیزگاری، نااُمیدی، زبھری، غم، نادراھی و پریشانیا دگہ ھیچ نہ گند أنت۔ إیشانءِ چکـّا وتی مات و پتءِ بے وسیان گند أنت! باور کن واجھ؛ إے ڈولیں نوجوانانءِ ترسینگا واجہ خداءَ وت چہ آسمانءَ إیر کپگ لوٹیت۔ منی و تئی گـُرّ نِھـِرّ إیشانءِ إرادوان مٹـّینت نہ کن أنت۔ نے کہ سرکارءِ گربند و لٹ کٹ إیشانءِ دلانءِ پاھاراں إیر آرت کن أنت۔ إے ورنا پہ وتی حقان پاھوا ھم چک أنت و وتی گٹـّا لوپ کن أنت".
من گینے ساه پر کت و وتی خبر دیمترا برت "إے چاریں دانک کہ إے ورنایان مان تاکدیمےءَ نبشتگ أنت و پہ منی و تئی دلگوشا ماں شپءِ تھاریا دروازگانءِ دپا دور داتگ أنت؛ پرے خبرا آ لائق ستا و شاباشی أنت۔ منا و ترا پــِر نہ جنت کہ آوانءِ خلافا وتا چہ زھرا نـُک نادوک به کنیں".
چدا پد من دیم گون مردمان کـُت و گشتان "منی واجھاں! تا کدیں ما چمّان بندیں، گوشاں کرّ کنیں، وتی دلاں پہ زور سھڑینیں و ھنچوش شون دیگءِ کوشستا کنین کہ گشیگا ھچ نہ بیتگ و نیکہ چیزے بیگا إنت۔ نون وھد آتکگ کہ ما کماشی و مستریءِ ناما اُستمانءِ حقان مه جنین۔ ضرورت إیش إنت کہ وتی استمانءِ حقانءِ پچگرگا چه ورنایان پیسر به بئیں، أگر پہ کار بیت وتی جانانءِ ندر کنگا ھم پیش به کپیں...!"
أنگت منی گپ نہ کٹـّتگ أت که منی براتا دیم گوں من کت و گشت ئی "گمشاد! من ألّماں إدا نشتگیں مردمان شمئے کلہ رست۔ شرتر ھمیش إنت گوں گیشتریں گپّاں وتا سر درد مدئے۔ ترا سفرے دیما إنت۔"
